ขยะ นับเป็นปัญหาใหญ่ของเมืองทั่วโลก ไม่เว้นแม้กระทั่งกรุงเทพมหานคร ซึ่งมีผู้คนอยู่อาศัยเกือบ ๆ สิบล้านคน แต่ละวัน แต่ละคน ก็สร้างขยะจากการดำเนินชีวิตประจำวันมากมาย ภาพของเศษซากที่หลงเหลือจากการใช้ชีวิตของเราพบเห็นปลิวว่อนได้ทั่วทั้งเมือง
นี่เป็นปัญหาสำคัญที่ต้องเร่งแก้ เพราะขยะนำมาซึ่งปัญหาทั้งด้านสุขอนามัย และปัญหาด้านมลภาวะอย่างคาดไม่ถึง นี่ยังรวมไปถึงปัญหาทางด้านทัศนียภาพอีกด้วย
ในความเป็นจริงแล้ว ปัญหาขยะของกรุงเทพมหานคร ต้องย้อนไปแก้อยู่สองเรื่อง เรื่องแรกคือเรื่องของการจัดการขยะ เรื่องที่สองก็คือเรื่องของวินัยประชาชนและการบังคับใช้กฎหมาย
แน่นอนว่าการจัดการขยะให้กับเมืองที่มีประชากรนับล้านเป็นเรื่องใหญ่มาก ตั้งแต่การจัดเก็บขยะ ไปจนถึงการบริหารจัดขยะที่ถูกจัดเก็บมาแล้ว ซึ่งบ่อยครั้งก็สร้างปัญหาให้กับพื้นที่ค้างเคียง ว่าง่าย ๆ คือเป็นกรุงเทพสะอาด แต่จังหวัดที่รับขยะของกรุงเทพมหานครไปนั้นสกปรกแทน นี่ยังไม่ต้องพูดถึงเรื่องการรีไซเคิลที่ทำการมานานมากแล้วแต่เดิม
ดังนั้น การจัดการขยะ อาจจะต้องมองถึงเทคโนโลยีใหม่เข้ามาแทนการทำจุดฝังกลบขยะแบบเดิมที่เปลืองพื้นที่โดยใช้เหตุ เช่นการคิดถึงโรงไฟฟ้าพลังงานขยะของกรุงเทพอีก ที่จะต้องมีมากขึ้น และมีเทคโนโลยีที่สามรถแปรเปลี่ยนขยะประเภทต่าง ๆ ให้กลายเป็นพลังงานไฟฟ้าได้ เพราะในแง่หนึ่ง เมื่อมองย้อนกลับไปที่ปริมาณขยะจำนวนมหาศาล ถ้าเราสามารถแปรเปลี่ยนมันเป็นไฟฟ้ากลับมาหล่อเลี้ยงเมืองได้อีกครั้ง มันก็จะเป็นเรื่องดีไม่น้อย และในหลายพื้นที่ของประเทศไทย โรงไฟฟ้าพลังงานขยะก็ประสบผลสำเร็จเป็นอันดีมากมาย เพราะฉะนั้นนี่อาจจะเป็นทางออกหนึ่งของปัญหาการจัดการขยะในกรุงเทพ
ขยะที่ถูกสร้างขึ้นในแต่ละวันอาจจะถูกนำไปใช้อย่างอื่น เช่นในหลายพื้นที่ทั่วโลก ได้ทำการเปลี่ยนขยะเหล่านั้นมาเป็นส่วนผสมในวัสดุก่อสร้าง ทั้งการทำรากฐานของพื้นที่หรืออื่น ๆ จากการถมดิน เป็นการถมขยะเข้าไปแทนที่ แปรเปลี่ยนขยะจากที่กองสูงเสียดฟ้า มาเป็นขยะที่สร้างเป็นพื้นให้เราได้ใช้ประโยชย์ต่อไป อย่างเช่นที่ญี่ปุ่นถมพื้นที่ชายฝั่งของเมืองโยโกฮาม่าขึ้นมาใหม่ด้วยขยะ สร้างให้เมืองมีพื้นที่มากขึ้นกว่าเดิม หรือจะเป็น “โอไดบะ” ที่คนไทยนิยมไปเที่ยวกัน ก็ล้วนแล้วแต่ใช้ขยะที่เหมาะสมมาถมทะเลขึ้นมาเป็นเกาะใหม่
แต่จะสร้างโรงไฟฟ้า จะถมทะเลอย่างไร ถ้าพฤติกรรมของคนกรุงไม่เปลี่ยน กรุงเทพก็ไม่ดีขึ้น ดังนั้นการปรับพฤติกรรมของคนนี่แหละที่สำคัญที่สุด และเป็นปัญหาใหญ่ที่สุด
ภาพของการโยนขยะทิ้งตามถนน ทิ้งเศษอาหารลงในท่อระบายน้ำ แม้กระทั่งโซฟาทั้งหลังทุ่มลงไปในคลองก็มีให้เห็นมาแล้ว นั่นเป็นภาพที่ไม่สบายตาและสบายสุขภาพของเราซักเท่าไหร่เลย
กรุงเทพมหานครจะต้องกวดขัดเรื่องการทิ้งขยะให้มากกว่าเดิม ต้องมีการบังคับใช้กฎหมายการแยกและทิ้งขยะให้มากขึ้น อย่าเป็นคนไทยแบบเดิม ๆ ที่อะไรก็ “หยวน” ให้ ทุกเขตจะต้องมีแนวทางการบริหารจัดการขยะและบังคับใช้ให้ชัดเจน ว่าอะไรทิ้งที่ไหนอย่างไร ไม่ใช่ปล่อยให้ประชาชนจะทิ้งจะขว้างมันข้างทางก็ได้
ต่อไปนี้ เราต้องแก้พฤติกรรมคนเมืองด้วยการบังคับ ต้องจับ ต้องปรับ ต้องทำจริง เพราะขอร้องกันมาหลายทศวรรษแล้ว ว่าขยะมันทำให้เกิดความสกปรก เมืองไม่สวย สุขภาพคนเมืองจะแย่ จะเกิดมลพิษ น้ำจะท่วมเพราะท่อตันขยะ เราต้องไม่อ่อนข้อกับเรื่องพวกนี้อีกต่อไป
ถ้าเกิดจับจริง ปรับจริง นี่ไม่ใช่การรังแกประชาชน ไม่ใช่การรังแกคนหาเช้ากินค่ำ แต่เป็นการทำให้ทุกคนต้องรับผิดชอบร่วมกัน จะเอาสะดวกตัวเองอย่างเดียวไม่ได้ เพราะในวันที่กรุงเทพอาจจะถูกกล่าวหาว่าไม่เห็นใจคนหาเช้ากินค่ำ ที่จัดการขยะ “ไม่ได้” (หรือไม่ทำเองก็ไม่รู้) คนเหล่านั้นก็กำลังรังแกคนทั้งเมืองจากขยะของตัวเองเช่นเดียวกัน
ทั้งหมดนั้นต้องสอดคล้องกันไป ร่วมมือกันทั้งรัฐและประชาชน ปัญหาขยะล้นเมืองมันถึงจะแก้ได้
ก็ได้แต่ฝากความหวังไว้กับทุกคนที่อาศัยในกรุงเทพมหานครแล้ว!
Comments